Denize karşı güzel bir çay içmenin huzuru başkadır. Peki çay, ilk ne zaman bulundu? İlk olarak nerede ve nasıl hazırlandı? İşte çayın tarihi!

Sparklette için Boisdale -Canary Wharf tarafından hazırlanan “The History of Tea | Çayın Tarihi” adlı infografik çalışma, çay içme keyfinin geçmişini kronolojik olarak listeliyor. Gelin, bu infografik verilerinden çayın günümüze geliş bilgilerinden bazılarını keşfedelim. Bakalım bir bardak çayın kaç yıllık hatırı var?

M.Ö 2737

• Efsaneye göre çay Çin İmparatoru Shen Nong tarafından Milattan Önce 2737’de çay, yapraklarının sıcak suda yanlışlıkla kaynatılması ile icat edildi.

M.S 59

• Wang Bao, çay hazırlama ve alma konusundaki talimatları içeren bilinen ilk kitabı yazdı.

M.S 22

• Doktor Hua Tuo, çayın zihinsel işlevleri geliştirme kabiliyetini anlatan Shin Lunin’i yazdı.

400-600

• Çay talebi istikrarlı bir şekilde yükseldi. Çiftçiler, ağaçlardan yaprak hasat etmek yerine, çay yetiştirme yolları geliştirmeye başladılar.

479

• Türk tüccarlar Moğol sınırında çay takas ediyordu.

589-618

• Sui hanedanı zamanında Japonya’ya çay, Budist keşişler tarafından tanıtıldı.

618-906

• T’ang Hanedanlığı sırasında toz çay üretildi. Kervanlar; Hintliler, Türkler ve Ruslar ile ticaret yapan İpek Yolu’nda çay sağladı.

780

• Şair Lu Yu, çayın ilk kitabını imparatorun kendisinin himayesinde yaşayan bir aziz olarak yazdı. Kitap, çayın ekim ve hazırlama yöntemlerini aktardı.

1206 -1368

• Yuan Hanedanı döneminde çay sıradan bir içecek hâle geldi. Çin’de bir zamanlar sahip olduğu yüksek statüsünü asla tekrar geri kazanamadı. Marco Polo, Çin’i ziyaret ettiği sırada çay içmek bile istemedi.

1211

• Japonya’da Eisai, çay hakkında küçük bir kitap yazdı ve çayın popülerliğini artırdı.

1422-1502

• Ming Hanedanlığı döneminde Çinliler tekrar çay içmeye başladı. Çay hazırlamada yeni yöntem, bütün yaprakları suyun içine batırılması olarak kullanıldı.

1368-1644

• Ünlü Japon çay seremonisi, hayatını çaya adayan Mura Shuko adlı bir Zen rahibi tarafından oluşturuldu. Seremoniye çay için sıcak su anlamına gelen “Cha No Yu” dendi.

1600 – 1610

• Hollanda, Çin’den çay getirdi ve bunun karşılığında kurutulmuş adaçayı ticareti yaptı.

1636

• Çay Fransa’da bilinir hâle geldi.

1657

• İngiltere’de ilk çay satışı, Londra’daki Garway’s Coffee House’da yapıldı.

1661

• Tayvanlılar, yabani çay içmeye başladı.

1662

• 2. Charles eşi ve Catherine Braganza, çay içmeyi bir moda haline getirdi. Aristokrasi arasındaki popülaritesi alkollü içeceklerin gözden düşmesine neden oldu.

1669

• İngiltere’ye 70 kiloya yakın çay sevkiyatı yapıldı.

1689

• Üç yüz devesi olan tüccarlar, Rusya’nın talebini karşılamak için Çin’e doğru 11.000 mil yol kat etti. Yolculuk, on altı ay sürdü.

1679

• Tayvan’da Nantou’nun yerleşimcileri, ilk yerli çalıları yetiştirdi. Hollanda gemileri, Tayvan çayını, bilinen ilk ihracat olarak İran’a taşıdı.

1700 – 1705

• İngiltere’ye yıllık çay ithalatı yaklaşık 37 bin kiloya yükseldi.

1710

• Zengin Amerikalı sömürgeciler, çay için yeni tat geliştirdiler.

1733

• İngiltere’nin çaya verdiği yüksek vergileri protesto eden Boston Çay Partisi, Amerikan kolonilerinin bağımsızlık mücadelesine başladı.

1835 – 1870

• Doğu Hindistan Şirketi, Assam, Hindistan’da deneysel çay plantasyonları kurdu. Öldürücü bir mantar türü, tercihleri kahveden çaya kaydırarak Sri Lanka’daki kahve mahsülünü yok etti. Çay ekimi Sri Lanka’da başladı, ancak çayları 1870 yılına kadar ihraç edilemedi. Süveyş Kanalı açıldı; Çin’e buharlı gemilerle gitmek, daha kısa ve ekonomik bir hale geldi.

1904

• Richard Blechynden, St Louis Dünya Fuarı için buzlu çay hazırladı.

1900

• Trans Sibirya demiryolu, Rusya’ya daha ucuz ve daha hızlı bir nakliye gerçekleştirdi. Java da önemli bir üretici oldu.

1908

• Thomas Sullivan, New York’ta çay poşetleri icat etti.

1910

• Endonezya, çay yetiştirip ihraç etti. Daha sonra Kenya ve Afrika’nın diğer bölgelerinde çay yetiştirilmeye başladı.

1953

• Dünyanın ilk hazır çayı tanıtıldı.

1970

• Tayvan hükümeti, halkı çay içmeye çağırarak adada çay kültürünü yeniden canlandırmaya teşvik etti.

1987

• Hintli bir uluslararası alkolsüz içecek şirketi, ABD’de tam teşekküllü bir yan kuruluş olan Tata Tea Inc.’i kurdu.

1993-2008

• Amerikan özel çay pazarı, yılda 6,8 milyar dolara mal olan dört kat arttı.

2012

• Çay pazarı, büyümekte ve 40’dan fazla ülkede üretilmektedir. Dünya genelinde her yıl 2.5 milyondan fazla çay üretimi yapılmaktadır.

İnfografik: Sparklette – Boisdale -Canary Wharf

Kaynak: http://sparklette.net/food/history-of-tea-infographic/